GIDA ARTIKLARININ YEM OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİNE DAİR TEBLİĞ yayınlandı..

Tarım ve Orman Bakanlığından:

GIDA ARTIKLARININ YEM OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİNE DAİR TEBLİĞ (TEBLİĞ NO:2023/3)

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı,  gıda amacıyla üretilmiş fakat çeşitli sebeplerle insan gıdası olarak değerlendirilmeyen gıda artıklarının gıda amaçlı olmayan hayvanların beslenmesinde yem olarak kullanılması için gerekli şartları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, gıda artıklarının yem olarak değerlendirilmesine yönelik usul ve esasları kapsar.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Tebliğ, 24/12/2011 tarihli ve 28152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliği, 27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yem Hijyeni Yönetmeliği ve 27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;

1. Atık: Üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya materyali,
2. Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
3. Gıda amaçlı olmayan hayvan: İnsan tüketimi için kullanılmayan, ev ve süs hayvanları, barınak ve sahipsiz hayvanlar, kürk hayvanları ile hayvanat bahçeleri ve sirklerde barındırılan hayvanı,

ç) Gıda artığı: Gıda mevzuatı kapsamında gıda amacıyla üretilmiş, fakat çeşitli sebeplerle insan gıdası olarak değerlendirilmeyen, yem olarak kullanıldığında yem güvenilirliği açısından risk teşkil etmeyen ürünleri,

1. Gıda artığı kullanarak yem üreten işletme: Gıda artıklarının toplanması, taşınması, işlenmesi, depolanması ve dağıtım faaliyetlerini yürüten kamu kurum/kuruluşu veya bunlar adına faaliyet gösteren işletmeyi,
2. Karma yem: Hayvanların ağızdan beslenmesi için tam veya tamamlayıcı yem şeklinde, yem katkı maddelerini içeren veya içermeyen, en az iki yem maddesinin karışımını,
3. Pet hayvanı: İnsanlar tarafından beslenen, yetiştirilen veya bakılan ancak insan tüketimi için kullanılmayan ve gıda amaçlı olmayan herhangi bir hayvanı,
4. Sahipsiz hayvan: Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanları,

ğ) Sunum: Yemin şekli, görünümü, ambalajı, kullanılan ambalaj materyalleri ile tanıtımı ve sergilenmesini,

1. Tamamlayıcı yem: Bileşimi itibariyle belirli maddeler bakımından zengin içeriğe sahip, başka bir yemle birlikte kullanıldığında günlük rasyon için yeterli olan karma yemi,

ı)    Tam yem: Bileşimi bakımından günlük rasyon için yeterli olan yem karışımını,

1. Yem: Hayvanların ağız yoluyla beslenmesi amacıyla kullanılan işlenmiş, kısmen işlenmiş veya işlenmemiş yem katkı maddeleri dâhil her türlü madde veya ürünü,
2. Yem işi: Kâr amaçlı olsun veya olmasın, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından kendi hayvanlarını beslemek üzere üretim, işleme ve depolama yapan üreticiler dâhil yemin üretimi, imalatı, işlenmesi, depolanması, nakliyesi veya pazarlanması ile ilgili faaliyeti,
3. Yem işletmecisi: Kendi sorumluluğu altında yürütülen yem işinin bu Tebliğ hükümlerine uygunluğunun sağlanmasından yasal olarak sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi,
4. Yem katkı maddesi: Yem katkı maddeleri için tanımlanan fonksiyonlardan bir veya birkaçına sahip, yeme veya suya katılan, yem maddesi ve premiksler dışındaki maddeler, mikroorganizmalar veya preparatları,
5. Yem maddeleri: Hayvanların besin maddesi ihtiyaçlarını karşılayan, doğal, taze, korunmuş halde olan bitkisel veya hayvansal orijinli ürünler ve bunlardan endüstriyel işleme sonucu elde edilen ürünler ile hayvanların ağızdan beslenmesi amacıyla, premikslerde taşıyıcı olarak ya da karma yemlerin hazırlanmasında doğrudan ya da işlenerek kullanılan, yem katkı maddesi içeren ya da içermeyen organik veya inorganik maddeleri,

İfade eder.

Genel hükümler

MADDE 5- (1)  Gıda artığı kullanarak yem üreten işletme faaliyete geçmeden önce11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında onay almak zorundadır.

(2) Yem işletmecisi onay şartlarında bir değişiklik olması veya faaliyetini kısmen veya tamamen durdurması durumunda 3 ay içinde durumu Bakanlığa bildirilir. Bakanlık onayı yeniler veya iptal eder.

(3) Gıda artığı kullanarak yem üreten işletme tarafından üretilen ürünler sadece gıda amaçlı olmayan hayvanların beslenmesinde kullanılır. Bu ürünler ticarete konu edilemez.

Gıda artıklarının sınıflandırılması

MADDE 6- (1) Yem amaçlı kullanılacak gıda artıkları;

1. Bu Tebliğ kapsamında yem olarak kullanılacak gıda artıkları yem güvenilirliği şartlarını sağlamak zorundadır.
2. Bu Tebliğ kapsamında üretilen ürünler; hayvansal ürün içermesi halinde İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliği’nde yer alan yasaklama ve kısıtlamalara uygun olmak zorundadır.
3. Yem işletmecisi bu Tebliğ kapsamında kullanılacağı gıda artıklarını bitkisel, hayvansal veya bitkisel ve hayvansal gıdaların karışımı şeklinde tasnif eder.

ç) Tasnif aşamasında hayvan sağlığını tehlikeye düşürecek metal, ambalaj malzemesi gibi yabancı maddelerden ayıklama işlemi yapılır.

1. Atık ürünler gıda artığı olarak kabul edilemez ve yem amaçlı kullanılamaz.

Toplama, taşıma ve üretim

MADDE 7- (1) Yem amaçlı gıda artıklarının taşınması sırasında aşağıdaki hükümlere uyulur:

1. Yem amacıyla kullanılacak gıda artıklarının toplama, taşıma ve muamele işlemlerinde kullanılan kaplar ve araçlar yem güvenilirliğini olumsuz etkileyemez.
2. Gıda artıkları yem işletmesine kapalı araçlarda veya ağzı kapalı kaplarda hijyen kurallarına uygun, bulaşma ve çapraz bulaşmayı önleyici şekilde taşınır.
3. Taşıma araçları ve kaplar her kullanımdan sonra temizlenir veya dezenfekte edilir.

ç)   Yem amaçlı gıda artıklarının taşınmasında kullanılan araç ve kaplarda başka ürünler taşınmaz.

1. Taşıma araçlarına en az 10 cm karakter  büyüklüğünde olmak üzere “YEM AMAÇLI GIDA ARTIĞI” ifadesi bulunur.
2. Tehlike analizi ve kritik kontrol noktalarına dayalı üretim yapılması zorunludur.
3. İşletme, yem güvenilirliği şartlarını sağlayacak özellikte gıda artıklarının nitelik ve sınıflarına göre uygun bir üretim prosesine sahip olmak zorundadır.

İşletmenin sorumlulukları ve yükümlülükleri

MADDE 8 ‒ (1) Gıda artıklarını kullanarak yem üreten işletmeci, üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamalarında yem güvenilirliğine  uygun üretim yapmakla yükümlüdür.

(2) Bu Tebliğ kapsamında kamu kurum/kuruluşu adına bir işletme tarafından onay alınarak üretim yapılması durumunda yürütülen faaliyetlerden her iki taraf müteselsilen sorumludur.

(3) Gıda artığı kullanarak yem üreten işletme, işletmesinde kullandığı yem amaçlı gıda artığı ve ürettiği yem miktarını üç aylık periyotlar halinde bağlı oldukları Tarım ve Orman İl Müdürlüklerine bildirir.

Onay işlemleri

MADDE 9 ‒ (1) Gıda artığı kullanarak yem üretmek isteyen kamu kurum/kuruluşu yada kamu kurum/kuruluşu adına üretim yapacak olan işletmeler  faaliyete geçmeden önce onay almak zorundadır.

• Kamu kurum/kuruluşu adına faaliyette bulunacak işletme daha önceden Bakanlıkça onaylı bir işletme olsa dahi bu Tebliğ kapsamında yeniden onay alması zorunludur.
• Bu Tebliğ kapsamında onay alacak işletmeler aşağıda belirlenen bilgi ve belgelerle Bakanlığa başvuruda bulunur.

1. a) Ek-1’de yer alan başvuru formu,
2. b) İş akış diyagramı,
3. c) Tehlike analizi ve kritik kontrol noktalarına dayalı üretim planları,

ç) Bu Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen üretim prosesi,

• Gıda artığı kullanarak yem üreten işletmeler pet hayvan yemi üreten işletmeler grubunda değerlendirilir.
• Bu Tebliğ kapsamındaki onay işlemleri Bakanlıkça yürütülür.
• Bakanlıkça yerinde yapılan incelemede, işletmede yem üretimi için gerekli altyapı ve ekipmanın tamamlanmış olması ve mevzuatta belirlenen tüm gereklilikleri yerine getirmesi durumunda onay verilir.
• Bakanlık, bu Tebliğ kapsamındaki işletmelerin ilgili mevzuatta belirlenen şartlara uygun faaliyette bulunmadığının belirlenmesi durumunda,  bu işletmenin faaliyetini durdurur, bu faaliyetle ilgili onayı geçici olarak askıya alır.
• İşletmeler yıllık ve çok yıllık plan kapsamında denetlenir.

Etiketleme ve sunum

MADDE 10- (1) Bu Tebliğ kapsamında üretilecek yemler, Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak dökme ürünlerde etiket ya da etiket yerine geçecek belge ile ambalajlı ürünlerde etiketli olarak tüketime sunulur.

(2) Kullanıma sunulan yemler üzerinde görünür bir şekilde ve büyük harflerle ürün ambalajı ve/veya dökme ürünler için etiket yerine geçen belge üzerinde  “ BU ÜRÜN …………. HAYVANLARI İÇİN ÜRETİLMİŞTİR. PARA İLE SATILAMAZ” ibaresi yer almak zorundadır.

İdari yaptırım

MADDE 11– (1) Bu Tebliğ hükümlerine uymayanlar hakkında 5996 sayılı Kanunun kapsamında işlem yapılır.

Yürürlük

MADDE 12- Bu Tebliğ 9/2/2023 tarihinde yürürlüğe girer.

kaynak:www.tarimorman.gov.tr kurumsal sitesi